مریخ‌نورد «استقامت» ناسا در حین تصویربرداری علمی در دهانه‌ی جزرو، صحنه‌ای بی‌سابقه از برخورد و بلعیده‌شدن یک گردباد غباری کوچک توسط گردبادی بسیار بزرگ‌تر را ثبت کرده است؛ پدیده‌ای که دانشمندان ناسا آن را نه‌تنها کم‌نظیر، بلکه کلیدی برای درک بهتر دینامیک جوی مریخ می‌دانند.
تینا مزدکی_مریخ‌نورد استقامت ناسا در جریان یک آزمایش تصویربرداری، به‌طور غیرمنتظره، صحنه‌ای از بلعیده شدن یک گردباد غباری توسط گردبادی بزرگ‌تر را ثبت کرده است. این مریخ‌نورد هنگام کاوش در دهانه‌ی جِزِرو، از فرصت استفاده کرد تا آزمایشی تصویری با هدف درک بهتر جو مریخ انجام دهد. طی این آزمایش، دوربین‌های آن چندین گردباد غباری را در حال چرخش در دوردست ثبت کردند. در پیش‌زمینه، یک گردباد به عرض تقریبی ۶۵ متر (۲۱۰ فوت) دیده می‌شود که با گردبادی کوچک‌تر به عرض حدود ۵ متر (۱۶ فوت) برخورد می‌کند که از پشت سرش در حرکت بوده است.
این گردباد از همان گردبادهای غباری است که در استرالیا به دلایلی که فقط خود محلی‌ها می‌دانند«ویلی ویلی» نامیده می‌شوند. «ویلی ویلی» زمانی شکل می‌گیرد که هوای نزدیک به سطح سیاره توسط آن گرم شده و شروع به صعود می‌کند. هوایی که در سطح حرکت می‌کند تا زمانی که جای هوای صعودی را بگیرد، شروع به چرخش کرده و با ورود به ستون، سرعت می‌گیرد. وقتی این هوا، گرد و غبار (که مریخ مقدار زیادی از آن دارد) را به هوا بلند می‌کند، به یک گردباد غباری یا «ویلی ویلی» تبدیل می‌شود.
کِیتی استَک مورگان، دانشمند پروژه‌ی مریخ‌نورد پشتکار در آزمایشگاه پیش‌رانش جت ناسا در جنوب کالیفرنیا افزود: «گردبادهای غباری نقش مهمی در الگوهای آب‌وهوایی مریخ دارند. مطالعه‌ی این پدیده‌ها اهمیت دارد، زیرا نشانگر شرایط جوی از جمله جهت‌ها و سرعت باد غالب هستند و عامل حدود نیمی از گرد و غبار موجود در جو مریخ به‌شمار می‌روند.»
گردبادهای غباری پیش از این هم در سطح مریخ ثبت شده‌اند، حتی صدای آن‌ها، اما به‌نظر می‌رسد این نخستین بار است که یک گردباد در حال بلعیدن گردباد دیگر دیده شده است. لِمون در ادامه گفت: «اگر دلتان برای آن گردباد کوچک جدید ما سوخت، بد نیست بدانید که گردباد بزرگ‌تر هم احتمالاً چند دقیقه بعد به پایان رسیده است. گردبادهای غباری روی مریخ تنها حدود ۱۰ دقیقه دوام دارند.»
با مطالعه‌ی گردبادهای غباری مریخ، دانشمندان امیدوارند تا درباره‌ی الگوهای باد و تعامل میان سطح و جو این سیاره و همچنین اثر این بلندشدن گردوغبار بر اقلیم آن در گذر زمان، بیشتر بدانند.
منبع: iflscience
۵۸۳۲۳
