افسانه‌های زیادی درباره این دریاچه و علت نام‌گذاری آن وجود دارد؛ مثل این که ارواح خبیث در اعماق این دریاچه زندگی می‌کنند و با صداهایی که از خود درمی‌آورند، حضورشان را یادآوری می‌کنند یا ارواح دریاچه شب‌ها از خانه خود بیرون می‌آیند و حساب هر کسی را که در آن اطراف بپلکد، کف دستش می‌گذارند!
الهه جعفرزاده: فکرش را بکنید؛ یک دریاچه باتلاقی و فرورفته در مه، با درختان خشکیده و شاخه‌های بیرون‌زده از آب، سکوت عمیقی که با هوهوی باد و زوزه حیوانات وحشی شکسته می‌شود…
اینجا «دریاچه ارواح»، مکانی پر رمز و راز و ترسناک در مازندران است؛ که در فاصله شهر نور تا ۴۷ کیلومتریِ نوشهر و در ارتفاعات جنگلی و محاصره درختان توسکا و ممرز قرار دارد.
افسانه‌های زیادی درباره این دریاچه وجود دارد. اگر از مردم قدیمی و محلی درباره ماجرای نام‌گذاری دریاچه ارواح بپرسید، داستان‌های شنیدنی و جالبی برای تعریف دارند؛ مثل این که ارواح خبیث در اعماق این دریاچه زندگی می‌کنند و با صداهایی که از خود درمی‌آورند، حضورشان را یادآوری می‌کنند یا ارواح دریاچه شب‌ها از خانه خود بیرون می‌آیند و حساب هر کسی را که در آن اطراف بپلکد، کف دستش می‌گذارند!
نگاهی به ویژگی‌های دریاچه ارواح و دسترسی به آن
از شهرستان نور که به سمت نوشهر حرکت کنید، نیم ساعت یا کمی بیشتر مانده به نوشهر، به سمت روستای صلاح‌الدین کلای سفلی که برانید به یکی از زیباترین دریاچه‌های ایران نزدیک می‌شوید. از روستا تا دریاچه یک مسیر خاکی وجود دارد که با کمک تابلوهای راهنما شما را به دریاچه می‌رساند.
دریاچه ارواح از جاهای دیدنی نوشهر و تالابی نسبتاً بزرگ در جنگل‌های مازندران است که با ارتفاع ۵۰۰ متری از سطح دریا در ۴۷ کیلومتری جنوب شرق نوشهر قرار گرفته است.
جاده جنگلی منتهی به دریاچه ارواح یکی از زیباترین مناظری است که در همه عمرتان دیده‌اید و هوای دلچسب و مه‌آلود که چهره تالاب و جنگل را مرموز و اسرارآمیز نشان می‌دهد، به‌اضافه سقفی از شاخ‌وبرگ‌های درختان چند صد ساله در بالای سرتان، خستگی راه را از تن‌تان درمی‌آورد.
قدمت این دریاچه آن به دوره کواترنری برمی‌گردد، یعنی حداقل ۲.۵ میلیون سال پیش. اگر حرف‌هایی که مردم می‌زنند درست باشد، این منطقه در ابتدا دشتی بزرگ بوده که درختان ممرز و توسکا آنجا ریشه دوانده بودند. با گذشت زمان کم‌کم آب‌های سطحی جنگل به این دشت راه پیدا می‌کنند و تا جایی بالا می‌آیند که درختان را در خود غرق می‌کنند و تالاب ارواح را پدید می‌آورند.
درازای این دریاچه حدودا ۷۰۰ متر، پهنای آن ۳۰۰ متر و میانگین عمقش ۱۰ متر است.
جنگل‌های تماشایی و دست‌نخورده اطراف دریاچه و خود تالاب ارواح جزو مناطق حفاظت‌شده شمال هستند که از گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی میزبانی می‌کنند. اداره محیط‌بانی و جنگل‌بانی برای کوتاه کردن دست قاچاقچیان چوب نظارت خوبی بر این منطقه دارند، به همین دلیل هم است که برای وارد شدن به جاده جنگلی و رفتن به دریاچه باید از نگهبانان محیط‌بانی اجازه ورود بگیرید.
شرایط آب‌وهوایی دریاچه ارواح چطور است؟
شهرهای شمالی ایران به هوای شرجی‌شان معروف هستند، ولی می‌شود گفت در دریاچه ارواح نوشهر خبری از هوای شرجی نیست؛ چون این تالاب در ارتفاع بالاتری نسبت به سطح دریا و در منطقه جنگلی به وجود آمده، تقریبا آب‌وهوایی خنک و معتدل شبیه به مناطق کوهستانی دارد، البته با رطوبت بیشتر.
دریاچه ارواح و جنگل‌های حوالی آن، در بیشتر ایام سال مه‌گرفته هستند و با کاهش دمای هوا این مه غلیظ‌تر می‌شود و فضا وهم‌آلودتر!
خطرات احتمالی در سفر به دریاچه ارواح
در منطقه حفاظت‌شده‌ای مثل دریاچه ارواح نباید توقع امکانات آنچنانی داشت. به طور دقیق‌تر، هیچ امکانات رفاهی و بهداشتی در حوالی دریاچه وجود ندارد. یکی از دلایل بکر و دست‌نخورده طبیعت اینجا هم همین است.
هر سفری خطرات خاص خودش را دارد، دریاچه ارواح هم در دل جنگل‌های ناشناخته‌ای قرار گرفته و سفر به آنجا بدون خطر نیست. یکی از این خطرات، حضور حیوانات وحشی در منطقه است.
اگر هم بدون شناخت وارد مسیرهای پیچ‌درپیچ جنگلی شوید، احتمال دارد گم شوید. پس تا جای ممکن، سفر گروهی را برای بازدید از این تالاب انتخاب کنید و حواستان به دور و اطراف باشد. روی تجربه افراد محلی هم حساب کنید.
اگر جاده متنهی به دریاچه ارواح را با پای پیاده طی می‌کنید، بارتان را سبک کنید؛ چون مسیر خاکی، نسبتا طولانی و ناهموار است و نمی‌توانید وسایل زیادی را همراه خود ببرید.
اقامت در جوار ارواح
در خود دریاچه ارواح که نه، اما در نزدیکی دریاچه و در شهر نوشهر اقامتگاه‌های جنگلی، سوییت و ویلاهای دوبلکس گزینه‌های بهتر و امن‌تری برای اقامت هستند و نیم ساعت یا ۴۰ دقیقه بیشتر با دریاچه ارواح فاصله ندارند.
چرا «ارواح»؟
تالاب و دریاچه «ارواح» اسمی است که در بین مردم باب شده است و به‌جز آن اسم دیگری هم دارد؛ از آنجا که پوشش گیاهی غالب این منطقه درختان ممرز است این دریاچه در بین مازندرانی‌ها به اسم «دریاچه ممرز» هم شناخته می‌شود.
اگرچه علت اصلی نام‌گذاری این دریاچه، چیزی جز موقعیت جغرافیایی و طبیعت منطقه نیست، اما سه دلیل زیر را هم می‌توان از مهم‌ترین دلایل برای نام‌گذاری این دریاچه دانست:
- صداهای دریاچه: این دریاچه تا سال‌ها ناشناخته بود و همین موضوع باعث شده دریاچه و محیط اطراف آن که بیشتر از ۴۰ هکتار مساحت دارد، در سکوتی عمیق فرو برود. این سکوت با صدای زوزه حیوانات، پرندگان، شاخه‌های شکسته و تنه نیمه‌جان درختان تصویری رازآلود ساخته است.
- درختان مرده: درختان مرده همان درختان ممرز هستند که در آب فرو رفته، پوسیده و شکسته شدند. شکل خاص این درختان طوری است که انگار سر و ته از دریاچه بیرون آمده‌اند.
- وقتی آب دریاچه پایین می‌رود این درختان پیدا می‌شوند و خصوصاً در تاریکی، صحنه دلهره‌آوری را رقم می‌زنند
- وجود حیوانات مختلف: این دریاچه محل زندگی پرندگان مختلف، روباه، شغال، مار، قورباغه و… است. ترکیب صدای این جانوران با یکدیگر و به‌خصوص مکالمات آن‌ها، در تاریکی شب تا حدودی ترسناک است.
- فضای همیشه مه‌آلود: مه یک رخداد طبیعی است که به خودی خود، نه‌تنها ترسناک نیست؛ بلکه بسیار هم تماشایی و لذت‌بخش است، اما ترکیب موارد فوق با یک مه دائمی، همواره رعب و وحشت را در وجود آدمی زنده می‌کند.
مواردی فوق، همگی دلایلی علمی و منطقی هستند؛ بنابراین خیالتان راحت باشد که در این دریاچه روحی قصد شکار شما را ندارد. اگر دوست دارید یک تجربه هیجان‌انگیز در زندگی داشته باشید یا کمی با دوستانتان شوخی کنید، باهم به دریاچه ارواح بروید، شاید این‌بار شما راوی یک افسانه دیگر بودید!
اگر هم مایلید محیط رازآلود دریاچه را بیشتر احساس کنید و مثل فیلم‌های ترسناک احتمال بارش باران هم وجود داشته باشد، باران‌های بهاری و پاییزی را مدنظر قرار دهید و در این زمان‌ها، به ماجراجویی و ملاقات با ارواح افسانه‌ای بپردازید.
۴۷۲۳۲
